Guritan saiki wis ora jumbuh karo
paugeran, akeh-akeh wis ana pangaribawaning jaman, saengga guritan saiki wis
beda karo giritan jaman biyen, tegese wis mardika. Titikane guritan yaiku ora
kawengku ing pathokan, migunakake tembung-tembung kang pinilih, cacahe larik
ora katemtokake, sajak pungkasane bebas mardika, ora nggunakake basa padinan,
arng-arang nggunakake tembung pangiket, migunakake tembung kawi, isine mentes,
lan migunakake purwakanthi basa, swara lan sastra.
§ Carane
nulis geguritan yaiku nemtokake tema, milih tetembungan kang mentes, endah lan
cekak, menehi irah-iarahan kang junbuh karo isine geguritan,
§ Titikane
geguritan :
Ora
kawengku ing pathokan Migunakake
tembung-tembung kang pinilih Migunakake purwakanthi sastra, swara lan basa Isine
mentes
§ Guritan iku dibedakake dadi 2, yaiku :
Guritan kuna Guritan anyar/ geguritan
§ Dene guritan kuna nduwe pathokan :
Diwiwiti tembung sun gegurit Cacahe wanda saben sagatra padha Tibane swara ing pungkasan gatra runtut
§ Dene geguritan utawa guritan anyar nduweni pathokan :
Cacahe gatra tanpa wilangan Cacahe wanda saben gatra uga bebas Tibane swara uga ora digatekake Mentingake pemilihane tembung kang mentes Ora nganggo tembung sun gegurit
Tuladha geguritan
KESISIH
Mlipir-mlipir
golek dalaan pinggir
Merga tengah kebak malaa mbludak
banjir
Jebul malah sida kesingkir
Saka gelagate urip sing ndhoyong
kenthir
Pengine ngoyak becik nadyan
sethithik
Ngupaya apik najan dadi
wong cilik
Ning kok malah akeh sing
serik
Jare merga mbedani, ora
rempeg ora becik
Lha wong cilaka kok ajak-ajak
Kulak
mala nganggo golek bala
Kaya malaikat bisa didhemo wae
Lelakone Nuswantara kok
saya anah
Menawa sambat ora pantes
Yen ora samabat ning ati
nggrantes
E ..... kadang-kadangku sing krungu
swaraku
Mung nyumbang sembur kanggo nyambung
sedulur
Nadyan rung pantes aweh pitutur
Anggep wae padha-padha keblasuk ing paran
Melu rembug urun omongan
Ayo bali ngundhuh dhawuhe sepuh
Dimen Nuswantara tetep utuh
Nuswantara bakal kuncara yen manungsane
Padha tumata
Nuswantara tetep digdayayen wargane
taat agama
Purwanto,
November 2008 : Setyawan Dwi Hartanto
